De medische term voor te hoge bloeddruk is hypertensie.
Hyper = te hoog, te veel
Tensie = druk, spanning
We spreken van een hoge bloeddruk bij een waarde hoger dan 140/90 mmHg.
Een hoge bloeddruk geeft andere problemen dan een lage bloeddruk.
Zo zijn de problemen van een hoge bloeddruk meestal pas op de langere termijn te verwachten, en niet op de korte.
Hierover later meer.
Eerst wat algemeen informatie over een hoge bloeddruk.
De cijfers
Een hoge bloeddruk is 1 van de meest voorkomende ziektes wereldwijd.
In Europa, de westerse wereld, heeft 30-45% van de mensen het.
Oftewel, 1 op de 3 mensen.
Wereldwijd hebben 1 miljard mensen last van een hoge bloeddruk.
Het is dus echt een veelvoorkomend probleem.
Bloeddruk kunnen we onderverdelen in de volgende groepen
Kan ik een hoge bloeddruk voelen?
Nee, meestal niet.
Dit komt omdat in je bloedvaten geen gevoel zit zoals in je huid.
Maar goed ook, anders zou je de hele dag je bloed voelen stromen!
Sommige mensen kunnen wel klachten hebben die het gevolg zijn van een hoge bloeddruk. Bijvoorbeeld het voelen van overslagen of het vasthouden van vocht.
Maar de bloeddruk zelf voelt je niet.
Hoe kom ik aan een hoge bloeddruk?
Bij veruit de meeste mensen (90%) wordt een hoge bloeddruk veroorzaakt door een samenspel van meerdere factoren.
Dit noemen we essentiële of primaire hoge bloeddruk.
Bij slechts een klein aantal mensen is er 1 duidelijke oorzaak voor de hoge bloeddruk.
Dit noemen we secundaire hoge bloeddruk.
Oorzaken primaire hoge bloeddruk
- Het zit in de genen
Vaak hoor ik op de poli dat een hoge bloeddruk in de familie zit.
En dat klopt ook deels. Het is zeker mogelijk dat je je hoge bloeddruk overgeërfd hebt. Maar een hoge bloeddruk alleen door een probleem in je genen komt niet vaak voor.
Een hoge bloeddruk heeft meestal meerdere oorzaken, waarbij leefstijl (voeding, beweging, slaap, stress) heel belangrijke is.
Wat je vaak ziet, is dat familieleden een gelijke leefstijl hebben. - Voeding
Zout
Een grote boosdoener op het gebied van hoge bloeddruk. Als je te veel zout eet, stijgt je bloeddruk direct. En als je te veel zout blijft eten, gaat die bloeddruk ook niet meer omlaag.
Zout kunnen we zelf toevoegen aan ons eten, maar het grootste deel (80%) krijgen we ‘ongezien’ binnen via voeding waar zout al in zit. Zoals brood, kaas, soep, kant- en klaar maaltijden.
En dat maakt het soms best lastig niet te veel te eten.
Gezond is om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten.
Zelf heb ik altijd wat moeite om me iets voor te stellen bij een hoeveelheid.
Hoeveel is 6 gram?
Dus hier volgen wat voorbeelden:
* 3 theelepels zout is 6 gram
* 2 volkoren boterhammen met boter en een plakje kaas bevatten samen 1,4 gr zout.
* Een bord andijviestamppot met een halve rookworst bevat 3 gram zout.
Hoe je precies een hoge bloeddruk krijgt van zout, kun je verder lezen via de volgende link:
zout en hoge bloeddruk
Drop en zoethout(thee)
Niet alleen zoute drop werkt bloeddruk verhogend; zoete drop doet dit ook. De boosdoener is namelijk niet alleen het zout, maar vooral de stof glycchirizine. Dit stofje zit in alle soorten drop, maar ook bijvoorbeeld in zoethoutthee.
Glycchirizine zorgt ervoor dat je vocht vasthoudt, waardoor je bloeddruk stijgt.
Calorieën
Nu bedoel ik niet dat je van calorieën zelf een hoge bloeddruk krijgt; maar wel van te veel.
Te veel calorieën kan tot overgewicht leiden. En overgewicht is 1 van de belangrijkste oorzaken van een hoge bloeddruk. Lees hierover meer bij het stukje overgewicht.
Alcohol
Hoe meer alcohol je drinkt hoe hoger je bloeddruk wordt.
Dit begint wel pas te tellen vanaf 1 consumptie per dag voor vrouwen en 2 voor mannen.
Hoe dit precies in elkaar zit, zijn we nog niet helemaal achter. Het lijkt erop dat grote hoeveelheden alcohol bepaalde hormoonsystemen aanzwengelen die voor een hoge bloeddruk zorgen.
- Leeftijd
Weinig aan te doen, maar onvermijdelijk: ouder worden.
Ouderdom gaat samen met veranderingen in ons lichaam, waar we niet altijd even blij van worden.
Zo worden niet alleen onze knieën en heupen stijver, maar ook onze bloedvaten.
Stijvere bloedvaten kunnen niet goed meer uitzetten als er een bloedgolf aankomt tijdens het samentrekken van het hart.
Hierdoor stijgt met de jaren ook je bloeddruk.
Dit geldt met name voor de bovendruk. - Gewicht
Overgewicht is een hele belangrijke veroorzaker van een hoge bloeddruk. Sterker nog, bij meer dan de helft van de mensen met hoge bloeddruk komt dit door het overgewicht.
Er is een bijna 1:1 relatie, hoe zwaarder je wordt, hoe hoger je bloeddruk.
Waar het te veel aan vet zit is ook belangrijk.
Het vet dat zich verzamelt rondom je buik, het buikvet, is slechter voor je gezondheid dan vet op andere plekken.
Waarom overgewicht zorgt voor een hoge bloeddruk wordt volop onderzocht.
Wil je hier meer over weten, klik dan op deze link: Overgewicht en bloeddruk - Stress
En dan niet de snelle stress zoals: het hart in je keel hebben als je ergens van schrikt.
Nee ik heb het over lang bestaande, chronische stress. Door bij voorbeeld problemen op het werk, in je huwelijk, problemen met geld, depressie of angsten.
Deze stress zorgt op 2 manieren voor een hoge bloeddruk:
– Stress heeft rechtstreeks invloed op je zenuwstelsel dat voor een hoge bloeddruk zorgt.
– Tijdens een periode van stress heb je vaak zoveel aan je hoofd, dat een gezonde leefstijl er soms bij inschiet. Je zorgt gewoon minder goed voor jezelf. - Roken
De nicotine van 1 sigaret verhoogt je bloeddruk tijdelijk met wel 10-20 mmHg
Met name kettingrokers zorgen er dus voor dat hun bloeddruk de hele dag verhoogd is door het roken.
Enkele oorzaken secundaire hoge bloeddruk
Dat is dus 1 duidelijke oorzaak is voor je hoge bloeddruk.
Daar zijn veel voorbeelden van, waarvan sommigen heel zeldzaam, en anderen vaker voorkomend.
Ik benoem in dit stuk een paar vaker voorkomende oorzaken: nierproblemen, slaapapneu, zwangerschap en medicatie.
- Nierproblemen
Nieren en bloeddruk zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Bijna alle nierziektes geven problemen bij het regelen van het zout- en watergehalte in je lijf. Als dit ontregeld raakt, is een hoge bloeddruk het gevolg.
En 1 van de eerst slachtoffers van een hoge bloeddruk, zijn de nieren.
Een hele complexe en vooral onhandige vicieuze cirkel dus!
- Slaapapneu
Dit is een aandoening waarbij je tijdens het slapen stopt met ademhalen.
Tijdens deze adempauzes daalt de hoeveelheid zuurstof in je bloed.
Als je zuurstof gehalte te veel daalt geven speciale cellen in je lichaam (chemoreceptoren) een alarm af.
Dit alarm zorgt er via je zenuwstelsel voor dat je weer gaat ademen.
Heel handig natuurlijk voor het zuurstof gehalte, maar helaas stijgt hierbij ook je bloeddruk.
En dat terwijl de bloeddruk ’s nachts juist laag hoort te zijn.
De bloeddrukstijging via deze route blijft niet beperkt tot de nacht. Ook overdag blijft dit deel van je zenuwstelsel actiever, en dus je bloedruk hoger.
Dus door adempauzes in de nacht, krijg je ’s nachts en overdag een hogere bloeddruk.
Meer weten over slaapapneu: https://www.thuisarts.nl/slaapapneu
- Zwangerschap
Een zwangerschap is een enorme belasting voor het lichaam, zowel mentaal als fysiek.
Logisch dus dat het niet bij iedereen vlekkeloos verloopt.
Een van de problemen die kan ontstaan tijdens een zwangerschap is een hoge bloeddruk.
Hiervan zijn er verschillende vormen: alleen een verhoogde bloeddruk, pre-eclampsie (hoge bloeddruk en eiwitten in de urine) of het HELLP syndroom.
Na de bevalling verdwijnt de hoge bloeddruk vaak weer.
Maar dit wil net zeggen dat er dan niks meer aan de hand is.
Vrouwen die last hebben gehad van een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap, lopen in hun latere leven een 4 x hogere kans op het krijgen van hart- en vaat problemen.
Hoe dit precies in elkaar zit is nog niet helemaal duidelijk.
Ideeën hierover zijn dat de zwangerschapsproblemen de oorzaak zijn van latere vaatproblemen. Maar het zou ook kunnen dat er een gemeenschappelijke oorzaak is, die beiden aandoeningen veroorzaakt.
Het is dus verstandig als je hoge bloeddruk hebt gehad tijdens je zwangerschap, dit later in de gaten te blijven houden.
- Medicatie
Soms wordt een hoge bloeddruk veroorzaakt door medicijnen die je krijgt voor iets anders.
Medicijnen die een hoge bloeddruk kunnen veroorzaken zijn
– Steroïden zoals Prednison
– Oestrogenen zoals de pil of medicijnen voor de overgang.
– Eetlustremmers zoals Mysimba
– Cyclosporine
– Tricyclische antidepressiva zoals mitriptyline
– Monamine oxidase remmers zoals Fenelzine
– Erythropoine zoals Aranesp
– NSAID zoals Ibuprofen
– Cocaïne