Hoe zit dat precies met het hart en zuurstof tekort?
Om dit uit te leggen, gaan we eerst even terug naar de basis.
Het hart is een spier, die bestaat uit miljoenen hartspiercellen. Samen zorgen ze ervoor dat je bloed het lichaam wordt rondgepompt. Hiervoor pompt je hart dag en nacht, gemiddeld 70 keer per minuut (dat is in een leven zo’n 3 miljard keer!).
In het bloed zitten rode bloedcellen, die een hele belangrijke stof vervoeren: zuurstof. Zonder zuurstof, geen leven.
Dit geldt voor bijna alle cellen in je lichaam.
Het bijzondere aan je hart is dat het ook voor zichzelf moet zorgen. Het pompt een deel van het bloed naar zichzelf via de kransslagaderen.
Krans-slagader?
Een slagader is een bloedvat dat het bloed van het hart naar een bestemming (een orgaan) brengt.
Bij een kransslagader is de bestemming het hart zelf.
De kransslagaderen liggen als een ‘krans’ om het hart, vandaar de term.
De medische term is ‘coronair’, in het Engels ‘coronary artery’.
Een mens heeft 3 kransslagaders, waarvoor we meestal de Engelse namen gebruiken.
Aan de linker kant ligt de LCA (left coronary artery), deze bestaat uit
1. de LMCA (left main coronary artery, de hoofdstam).
Deze splitst zich al snel in tweeën:
2. de LAD (left anterior descending) en de
3. de RCx (ramus circumflex)
4. Aan de rechter kant ligt de RCA (right coronary artery).
Iedere kransslagader zorgt voor zijn eigen deel van de hartspier.
De LAD zorgt voor de voorkant, de RCA voor de rechter zijkant en de onderkant, en de LCx voor de linker zijkant.
Ok, dus het hart pompt bloed, via een kransslagader, naar het hart, dat bloed pompt.
Zo is het.
Klinkt best moeilijk. Alles is zo afhankelijk van elkaar. Daar moet niks misgaan!
Gelijk heb je. Als er iets mis gaat met de bloedtoevoer van het hart ontstaat er een groot probleem.
Dat probleem heet ‘ischemie’.
Vertel.
‘Ischemie’ is de medische term voor: te weinig bloedaanvoer op 1 plek.
(Grieks: Ischaimos = bloedstillend).
Een tekort aan bloed staat gelijk aan een tekort aan zuurstof. Dat vinden onze cellen niet leuk. Ze worden er chagrijnig van en gaan dan slechter werken. De klachten die hierbij ontstaan noemen we angina pectoris.
Als ischemie te lang duurt, gaan de cellen zelfs dood. Dit heet ‘necrose‘. Necrose ontstaat al na enkele minuten zonder zuurstof.
Normale situatie
Het bloed bevat voldoende rode bloedcellen met zuurstof en kan overal naar toe stromen. De hartspiercellen krijgen nu genoeg zuurstof om goed te kunnen werken.
Angina pectoris / ischemie
Het bloed bevat voldoende rode bloedcellen met zuurstof.
Maar in 1 van de kransslagaderen is een vernauwing ontstaan (hier later meer over) waardoor het bloed niet goed kan stromen.
De hartspiercellen die afhankelijk zijn van deze kransslagader krijgen nu minder zuurstof en gaan minder goed werken (ischemie)
Hartinfarct
Het bloed bevat voldoende rode bloedcellen met zuurstof.
Maar 1 van de kransslagaderen is plots afgesloten.
De hartspiercellen die afhankelijk zijn van deze kransslagader krijgen nu helemaal geen zuurstof meer en sterven af (necrose).
Kun je alleen ischemie in je hart krijgen?
Nee, niet alleen in je hart. Ischemie kan ontstaan op elke plek in je lichaam waar bloed naartoe stroomt. Alleen heet het op iedere plek anders.
- In je hersenen spreken we van een herseninfarct (CVA, TIA).
- In je benen heet het etalagebenen (claudicatio intermittens).
- In je darmen heet het darmischemie.