Gebroken hart syndroom

Klinkt best romantisch, maar wat is er aan de hand als je een gebroken hart syndroom hebt?
Een gebroken hart syndroom wil zeggen dat je een hartspier ziekte (cardiomyopathie) hebt, waarbij delen van je hart niet goed samenknijpen. Meestal is dit slechts tijdelijk.
Deze ziekte wordt ook wel ‘stress cardiomyopathie’ genoemd.
Maar de meest gebruikte naam is ‘Tako Tsubo cardiomyopathie’.

Tako Tsubo? Is dat een een soort sushi?
Zou best kunnen, als het toevallig sushi is met inktvis.
Tako Tsubo betekent namelijk inktvis-pot.
Deze pot, met een smalle nek, wordt gebruikt om inktvissen mee te vangen.
De vorm van de inktvis-pot heeft de ziekte zijn naam gegeven.
Dat zit zo.
Normaal ziet een hart dat samen knijpt er uit als een ronde bal.
Maar bij een gebroken hart syndroom neemt het hart de vorm aan van deze pot.

Die naam is vast niet door een Nederlander bedacht.
Inderdaad. Dr Sato, een Japanse arts, bedacht de naam voor deze ziekte in 1990. 

In de jaren ’80 was de ziekte al eens beschreven, maar er was nooit eerder een naam aan gegeven.
In het begin waren het vooral de Japanners die de diagnose stelden.
Daardoor is lang gedacht dat het alleen bij Aziaten ontstond.
Pas laat in de jaren ’90 kwamen we er in het Westen achter dat het ook hier voorkomt.

Maar we noemen het dus ook een gebroken hart syndroom.
Klinkt alsof je het krijgt als je vriendje het uitmaakt.
Met die gedachte zit je in de goede richting.
Vaak ontstaat een gebroken hart ziekte na emotionele lichamelijke stress. Je kan denken aan het overlijden van een dierbare of slecht nieuws krijgen. Lichamelijke oorzaken kunnen zijn een vervelend onderzoek in het ziekenhuis of een astma aanval.
Het is ook zo dat het gebroken hart syndroom kan ontstaan door juist een hele positieve gebeurtenis. De naam van de ziekte klinkt een stuk vrolijker: “happy heart syndrome”.

Nu wordt het een beetje technisch en een beetje gissen.
De speciale gebeurtenis zorgt voor een lichamelijke reactie waarbij er enorm veel stress hormonen (catecholamines) vrijkomen. 
Deze stress hormonen kunnen bij sommige mensen zorgen voor problemen met het samenknijpen van het hart.
Hoe dit precies op elkaar ingrijpt weten we nog niet, maar we denken dat het te maken heeft met de kleine vaten van het hart (microvasculair) of met bepaalde ontvangers (receptoren) op het hart.

Maar dat soort stressvolle situaties, die ontstaan best vaak!
Krijgen we dan allemaal wel eens een gebroken hart syndroom?
Gelukkig niet.Hoe vaak het voorkomt is lastig te zeggen omdat er nogal wat onenigheid is onder de dokters wereldwijd wanneer je nu echt van een gebroken hart syndroom spreekt.
Daar komt bij dat de diagnose nog wel eens gemist wordt.
Meestal komt het voor bij vrouwen na de overgang. Jonge vrouwen en mannen kunnen het ook krijgen, maar minder vaak.
Je kan zeggen dat van alle patiënten waarvan we denken dat ze een hartinfarct hebben, er ongeveer 2% een gebroken hart syndroom heeft.

Wat heeft het gebroken hart syndroom met een hartinfarct te maken?
De klachten die vaak ontstaan bij een gebroken hart syndroom zijn pijn op de borst, kortademig zijn en flauwvallen. Allemaal klachten die ook voorkomen bij een hartinfarct.
Tel daarbij op dat het ECG en de bloedwaardes ook afwijkingen laten zien die kunnen passen bij een hartinfarct en je snapt het probleem.

Hoe komen ze er dan achter je een gebroken hart syndroom hebt, en niet een hartinfarct?
Om een hartinfarct uit te sluiten of aan te tonen maken we een coronair angiogram (CAG).
Als er inderdaad sprake is van een hartinfarct, zien we een afgesloten kransslagader.
Maar bij het gebroken hart syndroom zien we deze afsluiting niet.

Tijdens hetzelfde onderzoek kunnen we dan een opname van de pompfunctie van de linker kamer (linker ventrikel angiogram) maken.
Als er sprake is van een gebroken hart syndroom, zien we bepaalde delen van het hart niet samenknijpen, en andere delen juist heel sterk samenknijpen.
Hiermee ben je zo goed als zeker van je diagnose.

Er kan ook een echo van het hart of een MRI gedaan worden om de afwijkingen in samenknijpen te zien. De kransslagaderen kunnen we met echo en MRI niet zien.

Ok, ik heb een gebroken hart, en nu?
En nu is het hopen dat je een milde vorm hebt waarbij geen extra problemen ontstaan.
Bij een milde vorm herstelt de knijpkracht van je hart vanzelf binnen enkele weken. Dat herstel wordt ondersteund met medicijnen (ACE remmer, bètablokker, eventueel bloedverdunner)

Maar bij een kleine groep verloopt het minder goed.
Zij kunnen een flinke vermindering van de pompfunctie krijgen, ritmestoornissen of vocht in de longen. De kans op overlijden is dan bijna hetzelfde als wanneer je een hartinfarct zou hebben.

Oh, tot nu toe klonk deze ziekte nog niet zo ernstig!
Het is dan ook geen goedaardige aandoening, maar gelukkig herstelt het hart bij de meeste mensen zonder al te veel problemen.
Mochten er wel problemen ontstaan dan moeten we flink aan de bak met medicijnen (en heel soms een ondersteunende pomp) om je door die slechte fase heen te slepen.
Als je daar eenmaal doorheen bent is de kans dat je geneest heel groot.

En kan ik het dan later nog eens krijgen?
Dat kan.
Een kleine 10% van de mensen krijgt later nog eens een gebroken hart syndroom.
Helaas zijn er nog geen medicijnen gevonden die dit kunnen voorkomen.